Nieuwe gedramatiseerde podcast-serie over geschiedenis van de KHL

In deze vierdelige podcast serie "De Napoleon van de stoomvaart" gaat podcastmaker Tineke Kalk op zoek naar wie Jan Wilmink was. Ruim honderd jaar geleden bouwde deze zoon van een Zwolse schoenmaker als directeur van de Koninklijke Hollandse Lloyd een scheepvaartimperium op.

Met zijn passagiersschepen vervoert hij duizenden landverhuizers naar Zuid Amerika. En voor hen verrijst aan de Oostelijke Handelskade het beste landverhuizers-hotel ter wereld: het Lloyd hotel.

Jan Wilmink houdt helaas geen dagboek bij zoals zijn tijdgenoot Ernst Heldring die in tegenstelling tot Jan Wilmink wél tot de elite van de Amsterdamse scheepvaart behoort. Hij zal niet alleen Jan Wilminks stormachtige opkomst, maar ook zijn tragische val boekstaven.

Aflevering 1: Landverhuizers in zicht

Jan Wilmink © studio Merkelbach

Interieur van de ss. Tubantia

Ernst Heldring, die commissaris van de KHL is geworden, maakt zich echter zorgen of deze peperdure passagiersschepen hun geld wel zullen gaan opleveren. Zeker als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt.

Het hoofdkantoor van de KHL

‏Begin vorige eeuw dreigt de jonge Zuid Amerika Lijn failliet te gaan. Ernst Heldring, directeur van de KNSM, gaat op zoek naar iemand die kennis heeft van de vaart op Zuid Amerika en komt uit bij Jan Wilmink. Onder zijn leiding maakt de Zuid Amerika Lijn een doorstart onder de naam de Koninklijke Hollandsche Lloyd.

De nieuwe stoomvaartmaatschappij specialiseert zich in het vervoer van Oost-Europese landverhuizers. De concurrentie op dit gebied is echter moordend. Jan Wilmink overtuigt president-commissaris Karel van Aalst dat de KHL zich als nieuwkomer kan onderscheiden door de aanschaf van twee van de grootste en meest luxueuze passagiersschepen ter wereld, de Gelria en de Tubantia

‏Karel van Aalst © stadsarchief

‏Foto’s: De luxe Gelria aan de Oostelijke handelskade bij Loods Brazilië

De stemmen die u hoorde zijn van:

Theo van der Vos, Alex Leenders, Wessel van der Heyden, Piet van de Waals, Ruud van Soest, Bert Franssen, Cees de Groot, Corrie Rikkers, Nelleke Oepkes, Sander van Hulsenbeek en Rob de Krieger

‏

Literatuur
‏Ernst Heldring: Herinneringen en dagboek, 1871 – 1954
‏Koninklijke Hollandsche Lloyd, L.I. Von Münching,
‏Lloyd Hotel, Annette Lubbers, 2004

Logo: Winny Ros

Foto's: Beeldbank stadsarchief Amsterdam

Eindmix: Teejay Studio | Music & Sound Design

Met dank aan het Stadsdeel Amsterdam Oost die dit project financieel heeft ondersteund.

Aflevering 2: met volle kracht vooruit

Nederland blijft tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Op zee lopen de schepen van neutrale landen zoals Nederland echter het gevaar om ‘per ongeluk’ getorpedeerd te worden of op een mijn te lopen. Dus vindt president-commissaris Karel van Aalst dat de twee nieuwe kostbare passagiersschepen van Koninklijke Hollandsche Lloyd niet moeten uitvaren. Maar volgens Jan Wilmink is dit nu juist de kans om af te rekenen met een van de grootste concurrenten, de Hamburgse Zuid Amerika Lijn van Albert Ballin. Wie krijgt er gelijk? En met welke brutale actie verdient Jan Wilmink de titel van de Napoleon van de stoomvaart?

Literatuur
‏Ernst Heldring: Herinneringen en dagboek, 1871 – 1954
‏Koninklijke Hollandsche Lloyd, L.I. Von Münching,
‏Lloyd Hotel, Annette Lubbers

‏De stemmen die u hoorde zijn van:

Bert Franssen, Wessel van der Heyden, Alex Leenders, Brian Man, Dieneke Plompen, Peter Propstra, Sam Smakman, Ruud van Soest, Jan Teitsma, Theo van der Vos en Piet van de Waals

Eindmix:Teejay Studio | Music & Sound Design

ss Tubantia

Aflevering 3: alle hens aan dek

De Koninklijke Hollandsche Lloyd mag dan redelijk de Eerste Wereldoorlog uitkomen zijn, de oorlog heeft een negatieve weerslag op de wereldeconomie en handel. Jan Wilmink gaat dan ook op zoek naar nieuwe gebieden waarop hij zijn schepen kan inzetten en begeeft zich op het terrein van de Koninklijke Nederlandse Stoomvaart Maatschappij waar Ernst Heldring directeur van is. Omdat Ernst Heldring ook commissaris van de KHL is, wordt hij door deze beslissing in een onmogelijk pakket gebracht.

Het Lloydhotel, in 1921 opgeleverd, wordt meteen uitgeroepen tot een van de beste landverhuizers-hotels ter wereld. De financiële situatie van de Koninklijke Hollandsche Lloyd is echter inmiddels zo verslechterd dat de raad van commissarissen onder leiding van president Karel van Aalst een paar dure passagiersschepen wil verkopen. Maar is Jan Wilmink daartoe wel bereid? Of neemt hij dan nog liever ontslag?

Muziek
‏Song for our ancestors Steve Miller Band
‏Romanian Folk dances Kurt Nikkanen
‏The second detail Thom Willems

‏De stemmen die u hoorde zijn van: Wessel van der Heyden, Gerrit Jolink, Rob de Krieger, Alex Leenders, Nelleke Oepkens, Peter Propstra, Ruud van Soest, Lilly Ukraine, Marijn Verlangen,Theo van der Vos en Piet van de Waals

‏

literatuur
‏Ernst Heldring: Herinneringen en dagboek, 1871 – 1954
‏Koninklijke Hollandsche Lloyd, L.I. Von Münching,
‏Lloyd Hotel Annette Lubbers

‏foto’s Lloyd hotel, Ontsmettingsgebouw: Marcel de Cnock

Archieffoto's: Beeldbank Amsterdam

Eindmix:Teejay Studio | Music & Sound Design

Aflevering 4: epiloog - nazaten en nalatenschap

‏foto: Annie Greve fotostudio Merkelbach

‏

muziek
‏Song for our ancestors | Steve Miller Band
‏Romanian Folk dances | Kurt Nikkanen

Met dank aan Joyce Kopp

Eindmix: Teejay Studio | Music & Sound Design

Podcastmaker Tineke Kalk vraagt zich af of er nog nazaten van Jan Wilmink in leven zijn. Ze komt er achter dat de negentig jarige Joyce Kopp, schoondochter van Niesje Wilmink, de oudste dochter van Jan Wilmink, nog leeft. Joyce heeft niet alleen Niesje gekend, maar ook Annie Greve, de tweede vrouw van Jan Wilmink. Wat levert dit interview aan nieuwe inzichten op?

En wat is uiteindelijk de nalatenschap van Jan Wilmink? Naar KHL president-commissaris Karel van Aalst is een straat vernoemd gekregen en van KHL commissaris Ernst Heldring is er een monumentale uitgave van zijn herinneringen en dagboeken verschenen.

En wat rest van Jan Wilmink?